1.43
Sed et in regnis nimis expertes sunt ceteri communis iuris et consilii, et in optimatium dominatu
vix particeps libertatis potest esse multitudo,
cum omni consilio communi ac potestate careat, et
cum omnia per populum geruntur quamvis iustum
atque moderatum, tamen ipsa aequabilitas est iniqua,
cum habet nullos gradus dignitatis. Itaque si Cyrus
ille Perses iustissimus fuit sapientissimusque rex, tamen mihi populi res (ea enim est, ut dixi antea, publica) non maxime expetenda fuisse illa videtur, cum
regeretur unius nutu ac modo; si Massilienses,
nostri clientes, per delectos et principes cives summa
iustitia reguntur, inest tamen in ea condicione populi
similitudo quaedam servitutis; si Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi
scitis ac decretis agebant, quoniam distinctos dignitatis gradus non habebant, non tenebat ornatum suum
civitas.
ch. 28
1.44
Atque hoc loquor de tribus his generibus rerum
publicarum non turbatis atque permixtis, sed
suum statum tenentibus. Quae genera primum sunt
in iis singula vitiis, quae ante dixi, deinde habent
-- --
perniciosa alia vitia; nullum est enim genus illarum
rerum publicarum, quod non habeat iter ad finitimum
quoddam malum praeceps ac lubricum. Nam illi regi,
ut eum potissimum nominem, tolerabili aut, si voltis,
etiam amabili, Cyro, subest ad inmutandi animi licentiam crudelissimus ille Phalaris, cuius in similitudinem dominatus unius proclivi cursu et facile
delabitur. Illi autem Massiliensium paucorum et principum administrationi civitatis finitimus est, qui fuit
quodam tempore apud Athenienses triginta virorum
consensus et factio. Iam Atheniensium populi potestatem omnium rerum ipsi, ne alios requiramus, ad
furorem multitudinis licentiamque conversam pesti
ch. 29
